Welke afdichting heeft een kogellager nodig?
Voor sommige toepassingen is een kogellager met een of twee afdichtingen nodig. We nemen graag met je door welke afdichting een kogellager nodig heeft en waar je rekening mee moet houden als je een kogellager met afdichting in je constructie monteert.
Wanneer heeft een kogellager een afdichting nodig?
Niet ieder heeft een afdichting nodig. Als dat zo zou zijn, zouden er namelijk geen open kogellagers meer verkrijgbaar zijn. Open zijn echter alleen geschikt voor ruimtes waarin nauwelijks sprake is van vervuiling of voor toepassingen waarbij regelmatig onderhoud aan het lager mogelijk is. In zo’n situatie is het grootste voordeel van een open kogellager dat het veel hogere rotatiesnelheden aankan dan een afgedicht exemplaar. Ook is de wrijving die optreedt minimaal, wat bij een afgedicht lager niet altijd te garanderen is. Open kogellagers zijn vaak te vinden in robotarmen en lopende banden voor transportsystemen en assemblagesystemen.
In de meeste ruimtes heb je echter te maken met stofvorming of ander vuil. Als dit vuil tussen de kogels van het kogellager terechtkomt, draaien de kogels herhaaldelijk langs het vuil, waardoor ze sneller zullen slijten. In sectoren waar vervuiling onvermijdelijk is, zoals de bouw, de landbouw, de mijnbouw, de autoindustrie en de machinebouw, is het dus noodzakelijk om een barrière tussen de omgeving en de kogels te hebben. Een afgedicht kogellager is dan de ideale oplossing. Afhankelijk van waar je het kogellager moet monteren, heeft het dan aan één of aan beide zijden een afdichtingsring.
Een andere belangrijke functie van een afdichting is om het smeervet in het lager te houden. Onderhoud aan afgedichte kogellagers is lastiger dan aan open exemplaren, juist vanwege de afdichtingsringen die ervoor zitten. In de regel wordt een afgedicht lager daarom gesmeerd geleverd. Normaal gesproken is het dan niet meer nodig om het kogellager bij te smeren. Hierdoor zijn langdurige soepele rotaties gegarandeerd.
Wanneer heb je een stalen afdichting nodig?
De afdichtingsringen van een kogellager kunnen gemaakt zijn van staal of van rubber. Lagers met een stalen afdichtingsring zijn te herkennen aan een Z in het serienummer. Als ze twee stalen afdichtingsringen hebben, staat er meestal ZZ in het serienummer, al zijn er ook fabrikanten die het achtervoegsel 2Z gebruiken. Als je voor lagers met stalen afdichtingsringen kiest, zit er een stalen afdekplaatje in dat geen contact met de binnenring maakt. Kogellagers met stalen afdichtingen zijn onder meer te vinden in elektromotoren, pompen, compressoren, industriële ventilatoren, tractoren en maaidorsers.
Omdat er bij een Z- of ZZ kogellager nog enige ruimte is tussen de afdichtingsring en de binnenring, zijn ze niet geschikt voor zwaar verontreinigde omgevingen of voor bescherming tegen vocht en vloeistoffen. Het grote voordeel aan het feit dat de afdichtingsring geen contact maakt met de binnenring is echter dat de afdichting niet slepend is. In tegenstelling tot lagers met een of twee rubberen afdichtingsringen treedt er bij deze kogellagers dus nauwelijks extra wrijving op. Kogellagers met stalen afdichtingsringen kunnen weliswaar iets lagere rotatiesnelheden aan dan open lagers, maar het verschil is een stuk kleiner dan bij exemplaren met een rubberen afdichting.
In de regel hoef je een kogellager met een stalen afdichting niet te smeren. Ze zijn normaal gesproken vooraf gesmeerd, zodat je ze meteen kunt monteren en er daarna geen omkijken meer naar hebt. Er zijn bepaalde kogellagers voor uitzonderlijke productieomstandigheden die wel gesmeerd moeten worden, maar normaal gesproken is er minimaal onderhoud nodig voor dit type lagers. Over het algemeen zijn kogellagers met stalen afdichtingsringen de beste optie voor lichte industriële machines.
Wanneer heb je een rubberen afdichting nodig?
Ook in een kogellager met een rubberen afdichting zijn één of twee metalen afdichtingsringen te vinden. In dat geval zijn ze alleen omhuld met rubber. Dit rubber loopt door een groef in de binnenring, waardoor er helemaal geen ruimte meer is waar stof, vuil of vocht tussendoor kan lopen. Voor maximale bescherming tegen vuil is een kogellager met een rubberen afdichting dus de beste keuze. Kogellagers met rubberen afdichtingen zijn te herkennen aan het achtervoegsel RS voor een afdichting aan één kant en 2RS voor afdichtingen aan beide zijden. Bij wordt het achtervoegsel DDU gebruikt voor twee rubberen afdichtingsringen.
Hoewel een rubberen afdichtingsring beter afdicht dan een stalen afdichtingsring, is er ook een nadeel aan de manier waarop het rubber door het lager loopt. Hiermee wordt namelijk een slepende afdichting gecreëerd, met als gevolg dat er aanzienlijk meer wrijving ontstaat. Het nadeel daaraan is dat kogellagers met rubberen afdichtingsringen minder hoge rotatiesnelheden aankunnen dan open kogellagers van hetzelfde formaat of exemplaren met stalen afdichtingsringen. Het verschil kan oplopen tot 20 à 25 procent. Verder is een rubberen ring gevoeliger voor slijtage dan een stalen variant.
Voor een omgeving waar je veel met stof, vocht, vuil of water te maken hebt, levert een rubberen afdichtingsring echter zeer betrouwbare bescherming. Vooral voor toepassingen in de buitenlucht zijn 2RS kogellagers de ideale optie. Ze zijn onder meer te vinden in zware industriële machines, mijnbouwmachines en de automotive-industrie, maar ook in bijvoorbeeld rolschaatsen of skateboards. In dat laatste geval gaat het vaak om , zoals de zeer veel toegepaste .