Welk smeermiddel hebben lagers nodig?
Als je zo lang mogelijk gebruik wilt maken van lagers, is het noodzakelijk om ze regelmatig te smeren. Zo zorg je ervoor dat de rotaties soepel en met een minimum aan wrijving blijven verlopen en voorkom je dat de lagers versneld slijten. Het is dan wel belangrijk dat je het juiste smeermiddel gebruikt. Daarom nemen we graag met je door welk smeermiddel lagers nodig hebben en wanneer je ze moet smeren.
Wat is het nut van lagers smeren?
Een blijvende goede werking van de die je gebruikt is alleen gegarandeerd als de lagers goed worden gesmeerd. Dat komt onder meer door de wrijvingsverlagende werking van smeermiddelen. Hoewel het gebruik van en wrijving vermindert, is er altijd wel sprake van enige wrijving wanneer twee onderdelen ten opzichte van elkaar bewegen. Lagers smeren versterkt deze werking als het ware. Smeermiddelen zorgen ervoor dat de rollichamen van rollagers of de kogels in kogellagers de loopbanen niet direct raken, waardoor flink wat wrijving en slijtage voorkomen wordt.
Te weinig smeren of het verkeerde smeermiddel gebruiken is daarmee een van de meest voorkomende oorzaken van vervroegde slijtage en defecten aan lagers. Daarnaast zorgen de smeermiddelen zelf ervoor dat de omstandigheden waar de lagers mee te maken krijgen optimaal zijn. Zo beschermen smeermiddelen de oppervlakken van de loopbanen en de rollichamen tegen corrosie, maken ze de juiste warmteoverdracht mogelijk en kunnen ze de onderdelen tot op zekere hoogte tegen vuil van buitenaf beschermen.
Welke smeermiddelen voor lagers zijn er?
Smeermiddelen voor lagers zijn onder te verdelen in twee categorieën: olie en vet. Er zijn weliswaar verschillende soorten olie en vet, maar deze twee soorten smeermiddelen zijn geschikt voor verschillende doeleinden. Smeerolie is de beste keuze als je lagers monteert in omgevingen waar de temperaturen zo hoog zijn dat smeervet zou smelten en daarom het risico bestaat dat het uit het lager lekt. Ook bij hoge tot zeer hoge rotatiesnelheden is smeerolie de beste keuze. Lagers die voor bijvoorbeeld versnellingsbakken en tandwielkasten gebruikt worden smeer je daarom het beste met smeerolie.
Voor praktisch iedere andere toepassing is smeervet de beste optie. Met name lithiumzeepvet is breed inzetbaar. Bijna ieder lager kan daarmee gesmeerd worden. Wel is het belangrijk om te kiezen voor een smeervet met de juiste viscositeitswaarde. Hoe hoger de viscositeitswaarde van smeervet, hoe dikker het is. Een toepassing waarbij het lager zwaarder belast wordt vraagt om smeervet met een hogere viscositeitswaarde dan toepassingen die minder druk op het lager zetten. Bij hogere temperaturen is ook smeervet met een hogere viscositeitswaarde gewenst. Hoge rotatiesnelheden vragen dan weer om smeervet met een wat lagere viscositeitswaarde.
Wanneer moet je lagers smeren?
Er zijn verschillende momenten waarop je lagers moet smeren. Allereerst voordat je het lager voor de eerste keer op de as monteert. Daardoor is namelijk van het begin af aan een goede werking gegarandeerd en zullen de lagers de langst mogelijke levensduur hebben. In de regel zul je alleen open lagers zelf moeten smeren. Lagers met twee afdichtingsringen worden over het algemeen geleverd met een levenslange hoeveelheid smeer, zodat je ze niet zelf nog bij hoeft te smeren. De afdichtingsringen houden het smeer immers in het lager en beschermen het smeervet tegen het vuil van de omgeving.
Na montage moet je lagers eveneens regelmatig smeren. Hoe vaak precies is afhankelijk van verschillende factoren. Het moet vaak genoeg gebeuren om te voorkomen dat de smeermiddelen zo vervuild raken of dermate afbreken dat het een negatief effect op de levensduur van het lager heeft. Onder normale omstandigheden moet smeerolie elke 3 tot 12 maanden worden vervangen. Hoe hoger de temperatuur en de mate van vervuiling waaraan de lagers blootgesteld worden, des te vaker moeten de lagers bij het gebruik van smeerolie bijgesmeerd worden. In zeer vervuilde omgevingen kan het noodzakelijk zijn om iedere maand bij te smeren.
Ook bij smeervet heeft temperatuur invloed op hoe vaak het lager bijgesmeerd moet worden. Bij hogere temperaturen moet het lager vaker gesmeerd worden, terwijl je bij lagere temperaturen wat langere periodes tussen het bijsmeren kunt laten vallen. Verder zal smeervet in een omgeving met veel stof of ander vuil sneller aan vervanging toe zijn dan in een hygiënische omgeving, al raden we in zwaar verontreinigde omgevingen aan om voor een te kiezen. Hevige trillingen kunnen ook om regelmatiger bijsmeren vragen. Daarnaast moeten lagers met kooien van plaatstaal en massief messing vaker worden gesmeerd.
Hoeveel smeermiddel breng je aan?
Normaal gesproken vul je een lager voor een derde tot twee derde met smeervet of smeerolie. De vuistregel is dat de buitendiameter van het lager in millimeters keer de breedte van het lager in millimeters vermenigvuldigd met 0,005 de juiste hoeveelheid smeermiddel in grammen is. Wel zijn er speciale toepassingen waarvoor andere hoeveelheden gelden.