Hoe monteer ik een kogellager?
Om een goede werking van een kogellager te garanderen is het belangrijk om het lager op de juiste manier te monteren. We leggen je graag stap voor stap uit hoe je een kogellager monteert in je constructie.
Stap 1: controleer de lagers en assen
Voordat je aan de daadwerkelijke montage van het begint, is het belangrijk dat je zeker weet dat de assen en de er klaar voor zijn. Controleer of de lagers geen defecten hebben en laat ze zo lang mogelijk in hun originele verpakking om verontreiniging te voorkomen. Heb je de lagers al uitgepakt? Maak ze dan goed schoon en droog voor je ze gaat monteren. Ook de as moet schoon en droog zijn. Dat geldt eveneens voor de eventuele behuizingen, afdichtingen, smeergaten en draadgaten.
Stap 2: breng olie en smeervet aan
Om ervoor te zorgen dat het lager zo soepel mogelijk naar zijn plek geschoven kan worden, raden we aan om olie aan te brengen op het asoppervlak. Het is tegenwoordig gebruikelijk dat kogellagers gesmeerd en klaar voor gebruik geleverd worden, maar het kan voorkomen dat een lager gesmeerd moet worden voor het in gebruik genomen kan worden. Breng het smeer in dat geval voor montage aan. Dat kan smeervet zijn, maar ook ruwe olie. Houd er wel rekening mee dat het kogellager in dat geval niet verhit mag worden bij de montage.
Stap 3: plaats het kogellager op de juiste plek
Voor de plaatsing van het lager maak je bij voorkeur gebruik van een hydraulische of mechanische pers. Dit heet een perspassing. Daarbij plaats je het gereedschap op de binnenring, zodat het lager langzaam op de as gedrukt kan worden. Plaats het gereedschap nooit op de buitenring, omdat het kogellager dan beschadigd kan raken. Kleine kogellagers met een binnendiameter tot 80 millimeter kunnen ook met een hamer aangebracht worden. Gebruik hierbij wel een vlakke montagehuls, zodat de kracht gelijkmatig over de ring verdeeld kan worden en het risico op beschadigingen kleiner is.
Bij middelgrote kogellagers tot 200 millimeter is een warme montage gewenst en bij grotere lagers is die montagemethode in de meeste gevallen zelfs vereist. Bij het verwarmen zet het kogellager enigszins uit, zodat het gemakkelijker naar zijn plek te schuiven is. Zodra het lager weer afkoelt, gaat het terug naar zijn oorspronkelijke vorm en zit het lager goed strak op de as. Het verwarmen doe je bij voorkeur met een elektrische inductieverhitter. Hiermee wordt het kogellager gelijkmatig verwarmd en verklein je het risico op oververhitting.
Hoeveel het lager bij een warme montage precies verhit moet worden varieert per merk en type. Vaak gaat het om 80 °C tot 90 °C voor lagers met een of twee afdichtingsringen en maximaal 120 °C voor open lagers. Dat zijn de normen die de marktleider bijvoorbeeld hanteert. Omdat er verschillen bestaan, is het echter belangrijk om de gebruiksaanwijzing te lezen voor het lager verhit wordt.
Aanvullende tips voor de montage van een kogellager
Kracht uitoefenen op het kogellager is onvermijdelijk bij montage. Als dit verkeerd gebeurt, zal het lager beschadigd raken. Zorg er daarom altijd voor dat de kracht gelijkmatig wordt verdeeld over de ring. Zo is ook gegarandeerd dat het kogellager goed recht op zijn plek komt. Het gebruik van een machineklem kan hierbij helpen. Plaats deze altijd op de binnenring; een machineklem dient nooit op de buitenring gezet te worden als de binnenring op zijn plek gezet moet worden en vice versa. Plaats het lager voorzichtig op zijn bestemming.
Gebruik altijd persoonlijke beschermingsmiddelen bij de montage van een lager, zoals veiligheidshandschoenen, eventueel in combinatie met bescherming van de onderarmen, en een veiligheidsbril. De juiste veiligheidshandschoenen hebben een pH-waarde van minimaal 3,5 en maximaal 9,5. Hiermee bescherm je jezelf, maar ook de lagers tijdens de montage. Het lager kan zo niet alsnog verontreinigd raken tijdens de installatie. Persoonlijke beschermingsmiddelen zijn zelfs onmisbaar bij een warme montage of als je met lagers werkt die erg vet zijn.
Houd er rekening mee dat deze montagestappen alleen gelden voor kogellagers. Als je andere wilt monteren, is het mogelijk dat er andere stappen nodig zijn.
Na de montage van het kogellager
Sommige lagers worden geleverd met een levenslange hoeveelheid smeer. Dat is vooral bij afgedichte kogellagers het geval. Dat zijn dus bijzonder onderhoudsarme lagers waar je na correcte montage bijna geen omkijken naar hebt. Open lagers moet je regelmatig bijsmeren om te voorkomen dat ze versneld slijten of er alsnog overmatige wrijving optreedt. Vaak gaat het om smeervet, maar bij hoge temperaturen of toerentallen is olie een betere optie. Bij een correcte montage en de juiste hoeveelheid belasting gaat een kogellager echter zeer lange tijd mee.